خدمات کشاورزی کاج کلاردشت

تاريخ : ۱۳۸۹/۱۱/۲۳

دما

وضع طبیعی،دما و ویژگی های کوهستانی منطقه کلاردشت موجب گردید که آب و هوای کلاردشت در شمار آب و هوای سرد کوهستانی طبقه بندی شود.زمستان های طولانی و تابستان های کوتاه،وجه تمایز این منطقه از دیگر مناطق است.دمای هوا در کلاردشت در برخی از روزهای سرد زمستان تا 30 درجه سانتیگراد زیر صفر می رسد وحتی در روزهای ابری و بارانی تیر و مرداد ماه نیز از دمای هوا به شدت کاسته می شود.بعضا اهالی در چنین روزهایی مجبور به استفاده از لباس های نسبتا گرم هستند.این امر به ویژه در روزهایی از فصل بهار و تابستان که با بارش برف در ارتفاعات همراه است،پدیده ای جالب و کم نظیر به شمار می رود.

در طول سال های 1365 تا 1374 درجه حرارت حداقل منفی 17 درجه سانتیگراد مربوط به بهمن ماه 1371 و حداکثر مثبت 36 درجه مربوط به تیر ماه 1374 و میانگین درجه حرارت سالیانه نیز مثبت 9.89 بوده است.گرم ترین ماه سال تیر ماه و سردترین ماه بهمن می باشد.

با توجه به مطالعاتی که در نهالستان کلاردشت صورت گرفتته،طی یک دوره ی 16 ساله معلوم شد که در این منطقه،دوره گرم طولانی وجود ندارد و از 4.5 تا 5 ماه تجاوز نمی کند.بر این مبنا،ماه های خرداد تا شهریور گرم ترین ماه های سال هستند و بیشترین درجه حرارت ثبت شده،مربوط به تیر و مرداد می باشد که متوسط 16 سال حداکثر درجه حرارت برای مرداد در کلاردشت، 32.1 درجه سانتیگراد می باشد،کم ترین دما نیز مربوط به دی ماه است که میانگین 16 ساله، منفی 10.3 بوده است.

گرم ترین محل در سطح منطقه کلاردشت شهر مرزن آباد با حداکثر مثبت 35 درجه و حداقل 0.5 درجه حرارت و سردترن نقطه به استثنای قله های مرتفع،رودبارک با حداکثر دمای 28 درجه و حداقل برودت هوا منفی 30 درجه می باشد.

در جدول 2 میزان دمای هوا (حداقل و حداکثر) در سال های 1375 و 1376 منعکس شده است.

سال ماه	1375		1376
سال ماه	حداقل	حداکثر	حداقل	حداکثر
فروردین	2-	10	3-	11
اردیبهشت	3	20	5	20
خرداد	9	23	13.5	25
تیر	11	25	15	22
مرداد	10	25.5	14	23.8
شهریور	7	24	8.3	20.5
مهر	5	21	10	19
آبان	2-	20	2.5	13.3
آذر	6-	22	4.6-	12.8
دی	5-	23	7.3-	4
بهمن	5-	15	5.6-	3.16
اسفند	2-	11	12-	3

باد

بادهای منطقه کلاردشت اغلب از سمت غرب و از نوع باد های مدیترانه ای است که آب و هوای غرب و شمال ایران و از جمله آب و هوای کلاردشت را تحت تاثیر خود قرار می دهد و موجب بارندگی در این نواحی می گردد.علاوه بر آن از مهمترین بادهای کلاردشت می توان از بادهای شمال شرقی نام برد.

بادهای شمال شرقی از مناطق قطبی منشا می گیرد و بیشتر در دوره سرد سال به سمت ایران پیش می آید و سبب افزایش برودت هوای منطقه کلاردشت می شود و در ارتفاعات ریزش برف را به همراه دارد.از جمله بادهای دائمی منطقه باید از نوعی نسیم کوهستانی که جهت آن شمالی-جنوبی است نام برد.این نسیم روزها از طرف دریا به کوهستان و شب ها از کوهستان به جانب دریا می وزد.ابرها و رطوبت مناطق جلگه ای و دامنه های شمالی البرز به واسطه این باد دائمی روانه کوهستان می شود. در برخی سال ها در اواسط فصل بهار نوعی باد گرم در منطقه می وزد که اغلب خشکی مراتع را در پی دارد. از دیگر ویژگی های آب و هوای کلاردشت،وجود مه نسبتا دائمی در منطقه است معمولا در روزها و شب های کلاردشت،مه پدیده ای پایدار به شمار می رود.مه در کنار سایر جاذبه های طبیعی کلاردشت،مناظری بدیع را به نمایش می گذارد و بر زیبایی چشم اندازهای آن می افزاید.علاوه بر این پدیده مه پیامدهای اقلیمی خاص خود را در منطقه و بویژه تامین رطوبت،بر جای می گذارد.

بارندگی

بارندگی در کلاردشت در ماه های فصل پاییز،زمستان و فروردین ماه بیشتر است و در اواخر بهار و ماه های تابستان شاهد بارندگی کمتری هستیم.این وضع البته در سال های مختلف یکسان نیست.در برخی از سال ها،بویژه در اوایل بهار،باران کمتری می بارد و همین امر سبب می شود پوشش گیاهی منطقه و مراتع آن تحت تاثیر این پدیده دچار کاستی هایی شود که به نوبه ی خود پیامدهای ناخوشایندی برای زراعت و دامداری در کلاردشت دارد.جدول 3 روند بارندگی در این منطقه را در 22 سال متوالی نشان می دهد.

برای مشاهده بزرگتر جدول کلیک راست نموده و گزینه Save Target As را بزنید.

آمار بارندگی 22 ساله کلاردشت

جدول 3 – آمار بارندگی 22 ساله (1355 – 1376) کلاردشت بر حسب میلیمتر-ایستگاه هواشناسی نهالستان کلاردشت.

همانطور که نمودار و منحنی آمبروترمیک کلارددشت نشان می دهد،مهر و آبان ماه های پر باران کلاردشت و خرداد و تیر ماه های کم باران هستند و دمای هوا در ماه های خرداد،تیر و مرداد به نسبت بالا می رود و بدین ترتیب ماه ها و روزهای خشک کلاردشت با ناحیه ی هاشور خورده منحنی مزبور مشخص می شود.

برای مشاهده بزرگتر جدول کلیک راست نموده و گزینه Save Target As را بزنید.

منحنی آمروترمیک کلاردشت

نمودار 1- منحنی آمروترمیک کلاردشت

کهنسالان کلاردشت از بارش برف های سنگین در زمستان های گذشته یاد می کنند که در مواردی ارتفاع آن در مناطق مسکونی به حدود 170 سانتیمتر می رسید.این برف ها به توقف کامل فعالیت ها و قطع ارتباط روستاها منجر می شد.این میزان برف در سال های اخیر جز در قله های مرتفع منطقه مشاهده نشده است.

روزهای یخبندان در کلاردشت حدود 85 روز در طول سال است که این پدیده از آذر ماه تا اواخر اسفند ماه ادامه دارد. با وجود این چهره زمستانی کلاردشت در برخی سال ها حتی تا اواخر فروردین ماه نیز نمایان است. در چنین سال هایی بهار دیرتر از موعد معمول آغاز می شود.

برای مشاهده بزرگتر جدول کلیک راست نموده و گزینه Save Target As را بزنید.

تغییرات فصلی بارندگی منطقه کلاردشت

نمودار 2 – تغییرات فصلی بارندگی منطقه کلاردشت

ارسال توسط Admin

کشاورزی در کلاردشت

تاريخ : ۱۳۸۹/۱۱/۱۸

کشاورزی در کلاردشت

کشاورزی در کلاردشت از گذشته رواج داشته است.بررسی وبرآورد زندگی اهالی منطقه در گذشته نشان می دهد که با توجه به جمعیت نه چندان زیاد محله ها و روستاه ها و مساعد بودن آب و هوا، خاک و استعداد منطقه، امکانات لازم برای گذران زندگی بدون دشواری خاصی، فراهم بوده است. البته در اقتصاد منطقه ای کلاردشت در گذشته، مبادلات خارجی محدود به مالیاتی بوده که بزرگ مالکان می پرداختند. به نظر می رسد کلاردشت در گذشته از تنعمی نسبی برخوردار بوده است. فقیرترین خانوارهای برزگر که طالقانی های محروم از زمین بوده اند، از کار رعیتی خود مقدار معتنابهی غله بدست می آوردند که به مصرف قوت سالیانه خانواده هایشان می رسیده است. اینک با گذشت زمان و تحول گسترده در شرایط اقتصادی و اجتماعی، هنوز هم شالوده اقتصاد کلاردشت بر فعالیت هایی از قبیل زراعت، دامداری و دامپروری، کار در جنگل، قالی بافی و خدمات استوار است. طی سال های اخیر از شمار فعالان زیربخش های کشاورزی کاسته شده و به افراد فعال در بخش های خدمات در حد کمتر صنعت، افزوده شده است. این تغییر بیشتر در شهر کلاردشت مشهود است. زیرا خرید و فروش زمین و مسکن در شهر از رونق و رواج بیشتری برخوردار است. با این حال در مناطق روستایی وجه عمده فعالیت همچنان زراعت و دامداری است. در اینجا به بررسی انواع فعالیت ها و مشاغل در کلاردشت می پردازیم.

زراعت و باغداری

از مجموع 6000 هکتار زمین های قابل کشت در کلاردشت، شامل زمین های کلاردشت، بیرون بشم و کوهستان، 1000 هکتار آن را باغ های منطقه در بر می گیرد. ویژگی خاک و آب و هوای کلاردشت این منطقه را بویژه برای کشت گندم و جو بسیار مساعد کرده است و به همین دلیل کشت گندم و جو بیشترین اقلام زراعتی را به خود اختصاص داده است. پس از آن در امر باغداری کشت سیب زمینی، لوبیا، سبزیجات و بهره برداری از انواع درختان میوه رواج دارد.هر ساله نیمی از زمین ها کشت می شود و نیمی دیگر از مجموع اراضی کشاورزی به صورت آیش می ماند. در کلاردشت زمین های کشاورزی بزرگ بواسطه تقسیم زمین های موروثی بین وارث هر فرد به تدریج به قطعات کوچک تفکیک شده اند و بدین ترتیب نظام بهره برداری خرده مالکی شکل گرفت. این خرده مالکان بعضا خود زمین ها را به زیر کشت می برند و یا با شیوه ی مشارکت در زراعت که در این منطقه "همازی" خوانده می شود، از زمین مالک جهت کشت و زرع گندم و جو استفاده می کنند. در کلاردشت کشت گندم و جو به هر دو صورت سنتی و ماشینی رایج است. در کشاورزی سنتی بذر افشانی از پاییز یعنی از اواسط مهر ماه و با گندم شروع می شود و درو در اواخر خرداد به کمک داس های دندانه دار (دره و دازغاله) و با جو آغاز می شود. در این روش کوبیدن و بوجار غله بوسیله حیوانات و مزارع شخصی انجام می گیرد، بلافاصله پس از برداشت محصول صورت نمی گیرد بلکه ابتدا خوشه ها را در دسته هایی که اصطلاحا (کَر) نامیده می شوند جمع کرده و برای مدتی بر روی هم اباشته می کنند که به این مجموعه ها نیز (کَر کُله) و یا (گَرد کُله) می گویند. چنانچه انباشت و ذخیره محصول برای مدت بیشتری مدنظر باشد، محصول را روی (کُوپا) که سطحی مرتفع و چوبی است بر پایه هایی بنام (دقاله) تکیه دارد، انبار می کنند تا از تعرض دام ها پیشگیری شود.

در کلاردشت یک مرکز تحقیقات کشاورزی با نام "ایستگاه تحقیقات کشاورزی کلاردشت" وجود دارد این ایستگاه در سال 1352 شمسی تاسیس شده است و به بررسی و آزمایش گونه های متفاوت گندم و جو می پردازد. این ایستگاه تحقیقاتی مجری برنامه های ملی و منطقه ای مربوط به تحقیقات کشاورزی می باشد. دو رقم گندم اصلاح شده "البرز" و "کاوه" توسط ایستگاه تحقیقات کشاورزی کلاردشت به زارعان معرفی و ارائه شده است، موجب تحول در تولید گندم شده و متوسط عملکرد منطقه ای را از حدود 800 کیلوگرم در هکتار به 2800 کیلوگرم در زراعت آبی و 2000 کیلوگرم در هکتار در زراعت دیم رسانده است. این عملکرد در سال های اخیر به 5 تن در هکتار افزایش یافته است.

کلاردشت تنها ایستگاه تحقیقاتی کشور است که معرف مناطق دامنه شمالی کوهستان البرز از بندر آستارا تا بجنورد می باشد. در این ایستگاه علاوه بر فعالیت های فوق، مطالعاتی در زمینه ی جو، تریتکاله و چاودار انجام گرفته و نتایج موفق آمیزی داشته است و در نظر است تا در آینده ارقام مناسبی از جو و چاودار برای کشت در منطقه ارائه شود. از انواع آفت های گندم در منطقه کلاردشت می توان از زنگ زرد، زنگ سیاه و زنگ قهوه ای گندم و نیز سیاهک آشکار و سیاهک پنهان نام برد. علاوه بر این، شته سیاه و شته سبز و کرم سیب و گلابی و نیز لیسه سیب از آفت های مهم میوه ها در کلاردشت محسوب می شوند.

صرف نظر از کشت گندم و جو در مرزن آباد کشت برنج در مقیاسی محدود رایج است که در مقایسه با غلات عمده منطقه، از کمیت قابل توجهی برخوردار نیست. به طور کلی در کلاردشت فقدان زمینه های گسترش کمی و کیفی بخش کشاورزی به طبع اولویت توجه و سرمایه گذاری احتمالی را به بخش های دیگر معطوف می کند. این امر ناشی از شرایط طبیعی و اقلیمی منطقه می باشد که بواسطه کوهستانی بودن آن و میانگین پایین دما و نیز پایین بودن رطوبت نسبی در مقایسه با نوار ساحلی دریای خزر، کشت محصولاتی چون برنج و چای و مرکبات را غیر ممکن ساخته است و پرداختن به کشت گندم و جو به عنوان مهمترین فعالیت کشاورزی و آن هم با روش سنتی و نیمه سنتی و بازدهی اندک که بسیار کمتر از حد نیاز منطقه به اقلام فوق می باشد،عملا فعالیت های کشاورزی را محدود وغیر اقتصادی ساخته است. باغداری و پرورش درختان میوه که از چندی پیش برای برخی کشاورزان نوعی چاره جویی به شمار می رفت، اینک با گذشت سالیانی چند و بواسطه موانعی چون نوسان زیاد قیمت اینگونه محصولات،تجربه اندک باغداران و گسترش فضاهای مسکونی و اشغال باغات میوه،با شکست روبرو شده است.

در کلاردشت چند تعاونی روستایی وجود دارد که اکثر اعضای آنها کشاورزان هستند،همچنین کلاس های ترویج کشاورزی و آموزش روش های جدید در تولید و زراعت به منظور آشنا نمودن جوانان روستایی با مراکز آموزشی رشته های مرتبط با فعالیت های کشاورزی، مورد توجه قرار گرفته است.

کشاورزی در کلاردشت کشاورزی در کلاردشت کشاورز