کشاورزی در کلاردشت

تاريخ : ۱۳۸۹/۱۱/۱۸

کشاورزی در کلاردشت

کشاورزی در کلاردشت از گذشته رواج داشته است.بررسی وبرآورد زندگی اهالی منطقه در گذشته نشان می دهد که با توجه به جمعیت نه چندان زیاد محله ها و روستاه ها و مساعد بودن آب و هوا، خاک و استعداد منطقه، امکانات لازم برای گذران زندگی بدون دشواری خاصی، فراهم بوده است. البته در اقتصاد منطقه ای کلاردشت در گذشته، مبادلات خارجی محدود به مالیاتی بوده که بزرگ مالکان می پرداختند. به نظر می رسد کلاردشت در گذشته از تنعمی نسبی برخوردار بوده است. فقیرترین خانوارهای برزگر که طالقانی های محروم از زمین بوده اند، از کار رعیتی خود مقدار معتنابهی غله بدست می آوردند که به مصرف قوت سالیانه خانواده هایشان می رسیده است. اینک با گذشت زمان و تحول گسترده در شرایط اقتصادی و اجتماعی، هنوز هم شالوده اقتصاد کلاردشت بر فعالیت هایی از قبیل زراعت، دامداری و دامپروری، کار در جنگل، قالی بافی و خدمات استوار است. طی سال های اخیر از شمار فعالان زیربخش های کشاورزی کاسته شده و به افراد فعال در بخش های خدمات در حد کمتر صنعت، افزوده شده است. این تغییر بیشتر در شهر کلاردشت مشهود است. زیرا خرید و فروش زمین و مسکن در شهر از رونق و رواج بیشتری برخوردار است. با این حال در مناطق روستایی وجه عمده فعالیت همچنان زراعت و دامداری است. در اینجا به بررسی انواع فعالیت ها و مشاغل در کلاردشت می پردازیم.

زراعت و باغداری

از مجموع 6000 هکتار زمین های قابل کشت در کلاردشت، شامل زمین های کلاردشت، بیرون بشم و کوهستان، 1000 هکتار آن را باغ های منطقه در بر می گیرد. ویژگی خاک و آب و هوای کلاردشت این منطقه را بویژه برای کشت گندم و جو بسیار مساعد کرده است و به همین دلیل کشت گندم و جو بیشترین اقلام زراعتی را به خود اختصاص داده است. پس از آن در امر باغداری کشت سیب زمینی، لوبیا، سبزیجات و بهره برداری از انواع درختان میوه رواج دارد.هر ساله نیمی از زمین ها کشت می شود و نیمی دیگر از مجموع اراضی کشاورزی به صورت آیش می ماند. در کلاردشت زمین های کشاورزی بزرگ بواسطه تقسیم زمین های موروثی بین وارث هر فرد به تدریج به قطعات کوچک تفکیک شده اند و بدین ترتیب نظام بهره برداری خرده مالکی شکل گرفت. این خرده مالکان بعضا خود زمین ها را به زیر کشت می برند و یا با شیوه ی مشارکت در زراعت که در این منطقه "همازی" خوانده می شود، از زمین مالک جهت کشت و زرع گندم و جو استفاده می کنند. در کلاردشت کشت گندم و جو به هر دو صورت سنتی و ماشینی رایج است. در کشاورزی سنتی بذر افشانی از پاییز یعنی از اواسط مهر ماه و با گندم شروع می شود و درو در اواخر خرداد به کمک داس های دندانه دار (دره و دازغاله) و با جو آغاز می شود. در این روش کوبیدن و بوجار غله بوسیله حیوانات و مزارع شخصی انجام می گیرد، بلافاصله پس از برداشت محصول صورت نمی گیرد بلکه ابتدا خوشه ها را در دسته هایی که اصطلاحا (کَر) نامیده می شوند جمع کرده و برای مدتی بر روی هم اباشته می کنند که به این مجموعه ها نیز (کَر کُله) و یا (گَرد کُله) می گویند. چنانچه انباشت و ذخیره محصول برای مدت بیشتری مدنظر باشد، محصول را روی (کُوپا) که سطحی مرتفع و چوبی است بر پایه هایی بنام (دقاله) تکیه دارد، انبار می کنند تا از تعرض دام ها پیشگیری شود.

در کلاردشت یک مرکز تحقیقات کشاورزی با نام "ایستگاه تحقیقات کشاورزی کلاردشت" وجود دارد این ایستگاه در سال 1352 شمسی تاسیس شده است و به بررسی و آزمایش گونه های متفاوت گندم و جو می پردازد. این ایستگاه تحقیقاتی مجری برنامه های ملی و منطقه ای مربوط به تحقیقات کشاورزی می باشد. دو رقم گندم اصلاح شده "البرز" و "کاوه" توسط ایستگاه تحقیقات کشاورزی کلاردشت به زارعان معرفی و ارائه شده است، موجب تحول در تولید گندم شده و متوسط عملکرد منطقه ای را از حدود 800 کیلوگرم در هکتار به 2800 کیلوگرم در زراعت آبی و 2000 کیلوگرم در هکتار در زراعت دیم رسانده است. این عملکرد در سال های اخیر به 5 تن در هکتار افزایش یافته است.

کلاردشت تنها ایستگاه تحقیقاتی کشور است که معرف مناطق دامنه شمالی کوهستان البرز از بندر آستارا تا بجنورد می باشد. در این ایستگاه علاوه بر فعالیت های فوق، مطالعاتی در زمینه ی جو، تریتکاله و چاودار انجام گرفته و نتایج موفق آمیزی داشته است و در نظر است تا در آینده ارقام مناسبی از جو و چاودار برای کشت در منطقه ارائه شود. از انواع آفت های گندم در منطقه کلاردشت می توان از زنگ زرد، زنگ سیاه و زنگ قهوه ای گندم و نیز سیاهک آشکار و سیاهک پنهان نام برد. علاوه بر این، شته سیاه و شته سبز و کرم سیب و گلابی و نیز لیسه سیب از آفت های مهم میوه ها در کلاردشت محسوب می شوند.

صرف نظر از کشت گندم و جو در مرزن آباد کشت برنج در مقیاسی محدود رایج است که در مقایسه با غلات عمده منطقه، از کمیت قابل توجهی برخوردار نیست. به طور کلی در کلاردشت فقدان زمینه های گسترش کمی و کیفی بخش کشاورزی به طبع اولویت توجه و سرمایه گذاری احتمالی را به بخش های دیگر معطوف می کند. این امر ناشی از شرایط طبیعی و اقلیمی منطقه می باشد که بواسطه کوهستانی بودن آن و میانگین پایین دما و نیز پایین بودن رطوبت نسبی در مقایسه با نوار ساحلی دریای خزر، کشت محصولاتی چون برنج و چای و مرکبات را غیر ممکن ساخته است و پرداختن به کشت گندم و جو به عنوان مهمترین فعالیت کشاورزی و آن هم با روش سنتی و نیمه سنتی و بازدهی اندک که بسیار کمتر از حد نیاز منطقه به اقلام فوق می باشد،عملا فعالیت های کشاورزی را محدود وغیر اقتصادی ساخته است. باغداری و پرورش درختان میوه که از چندی پیش برای برخی کشاورزان نوعی چاره جویی به شمار می رفت، اینک با گذشت سالیانی چند و بواسطه موانعی چون نوسان زیاد قیمت اینگونه محصولات،تجربه اندک باغداران و گسترش فضاهای مسکونی و اشغال باغات میوه،با شکست روبرو شده است.

در کلاردشت چند تعاونی روستایی وجود دارد که اکثر اعضای آنها کشاورزان هستند،همچنین کلاس های ترویج کشاورزی و آموزش روش های جدید در تولید و زراعت به منظور آشنا نمودن جوانان روستایی با مراکز آموزشی رشته های مرتبط با فعالیت های کشاورزی، مورد توجه قرار گرفته است.

کشاورزی در کلاردشت کشاورزی در کلاردشت کشاورز